Hoe verhouden collectieve functies in zorgsystemen zich tot betaalbare zorg?

Contactpersoon: Luc Hagenaars, MSc (Global Health) luc.hagenaars@radboudumc.nl
Looptijd:2016-2021
Begeleidingsteam: Prof.dr. Patrick Jeurissen, prof.dr. Niek Klazinga (AMC/UvA)
Projectomschrijving & Vraagstelling(en):

Een belangrijk aspect van betaalbare zorg betreft zorg voor individuen. Echter kennen gezondheidssystemen ook functies die betrekking hebben op het collectief. Dit geldt bijvoorbeeld voor administratieve lasten en bepaalde vormen van preventie. In mijn proefschrift onderzoek ik hoe deze thema’s zich tot elkaar en tot betaalbare zorg verhouden. Ik gebruik een interdisciplinaire onderzoeksmethodiek waarbij ik onder andere gebruik maak van internationale vergelijkingen.

Lees verder…

Budgetary governance and health care policy: interactions and tensions

Contactpersoon: Christiaan Schakel, Christiaan.Schakel@radboudumc.nl
Looptijd:2014 - 2020
Begeleidingsteam: Prof. dr. Patrick Jeurissen (IQ healthcare)
Projectomschrijving & Vraagstelling(en):

De publiek gefinancierde zorguitgaven zijn in veel landen onderworpen aan uitvoerig begrotingsbeleid, terwijl deze uitgaven in veel landen harder stijgen dan de economische groei en een grote autonome component kennen.
In dit promotieonderzoek staat daarom de vraag centraal hoeveel impact begrotingsbeleid nu eigenlijk heeft op de zorguitgaven en in meer algemene zin wat de wisselwerking tussen de zorg en ‘budgettaire governance’ is. ...

Lees verder…

Cost containment policy in health care

Contactpersoon:Dr. Niek Stadhouders, Niek.stadhouders@radboudumc.nl
Looptijd:2014 - 2018
Begeleidingsteam:em. prof. dr. Hans Maarse (Maastricht Universiteit),
dr. Patrick Jeurissen (IQ Healthcare/Celsus academie),
dr. Xander Koolman (VU Amsterdam)
Projectomschrijving & Vraagstelling(en): In dit promotietraject zijn de mogelijkheden, mechanismen en effecten van bezuinigingsbeleid in Nederland en andere westerse landen onderzocht en beschreven ...

Lees verder…

Beleid

Al sinds de jaren 70 hanteert de Nederlandse overheid een bezuinigingsbeleid op het gebied van zorg. Celsus inventariseert wat hieruit valt te leren. Wat zijn de succes- en faalfactoren, werkbare aannamen en goede uitgangspunten voor beleid dat gericht is op een toekomst waarin de zorg betaalbaar is.

Celsus academie presenteert handboek betaalbare zorg

Uitreiking op congres Celsus academie op 19 april 2018

We moeten duidelijk kiezen waar we ons zorggeld aan uit willen geven. Daarbij is het belangrijk om in te zetten op terugdringen van onnodige zorg en het beter coördineren van zorg rondom de zorgvraag. Hiervoor is een langetermijnstrategie noodzakelijk. Dat is een van de belangrijkste conclusies uit het boek ‘Betaalbare zorg’ van Celsus, academie voor betaalbare zorg. Het eerste exemplaar van het boek wordt op 19 april in Den Haag uitgereikt aan de minister van Medische Zorg en Sport.

Lees verder…

Doen private ziekenhuizen het beter dan publieke ziekenhuizen in de Europese Unie?

Verschillende Europese landen bieden in toenemende mate zorg in private ziekenhuizen aan. Het aanbieden van private zorg zou leiden tot een betere toegankelijkheid, betere kwaliteit en efficiëntere zorg. Maar is dit ook zo? Hoe zit het eigenlijk met de relatieve prestaties van private ziekenhuizen in vergelijking met publieke ziekenhuizen?
Met dit onderzoek brengen de onderzoekers in kaart of private ziekenhuizen efficiënter, kwalitatief beter en toegankelijker zijn dan publieke ziekenhuizen in de Europese Unie.

Lees verder…

Masterclass economie en beleid over de betaalbaarheid van de zorg

Deze masterclass van vier dagen (voorheen bekend als de winteracademie) geeft deelnemers inzicht in de betaalbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel vanuit het perpectief van de praktijk, de wetenschap en het beleid. Voorafgaande aan de opleiding is er een inleidend symposium op donderdagmiddag 19 april 2018.
Elke deelnemer ontvangt twee boeken uit de reeks over betaalbare zorg van de Celsus academie zoals die binnenkort wordt gepresenteerd.

Data lesdagen: 19 april (middag), dinsdag 19 juni, donderdag 21 juni, maandag 25 juni en dinsdag 26 juni 2018
Doelgroep: beleidsmedewerkers en rijksambtenaren met interesse in de zorg

Lees verder…

Administratieve lasten: hoe en waarom verschilt dit tussen OECD landen en typen zorgstelsels?

Administratie is een belangrijk onderdeel van zorgstelsels. Het belang kan toenemen doordat vraag en aanbod in de zorg complexer wordt, maar gek genoeg krijgt dit onderwerp relatief weinig aandacht in de academische gemeenschap. Daarom vergeleken wij hoe administratieve lasten verschillen tussen OECD landen en typen zorgstelsels.

Lees verder…

Wat heeft Toyota te maken met zorg? De verbetercultuur van Virginia Mason

Mijn jaar als ‘Harkness Fellow’ zit er bijna op. Over een paar weken vlieg ik weer naar Nederland. Het jaar is voorbijgevlogen. Mijn belangrijkste project was een vergelijking van ‘high-cost patients’ in 7 verschillende landen. Hierover komt heel snel meer informatie, ik wacht nu op de resultaten van de laatste landen. Daarnaast heb ik ook de kans gekregen om verschillende Amerikaanse ziekenhuizen van binnen te bekijken. Stuk voor stuk enorm inspirerende bezoeken met als hoogtepunt mijn bezoek aan Virginia Mason. Daar wil ik jullie graag in meenemen.

Lees verder…

Het effect van de hogere eigen bijdrage in 2012 op het zorggebruik in de ggz

Begin 2012 werd een hogere eigen bijdrage voor de ggz ingevoerd. Onderzoek van bijna  anderhalf miljoen behandelrecords in de periode 2010-2012 laat zien dat deze verhoging leidde tot een afname in zorggebruik bij mensen met zowel ernstige als milde aandoeningen. Dit effect was groter bij de lagere inkomensgroepen. Tegelijkertijd was er een toename te zien in inzet van onvrijwillige opnames en acute geestelijke zorg. Dit artikel laat zien hoe de extra kosten die met deze toename samenhangen de eerdere besparingen lijken te overtreffen.

Lees verder…

Zien huisartsen kostenbeheersing als onderdeel van hun beroep?

De huisarts als poortwachter wordt geacht onnodige (dure) zorg in het ziekenhuis te voorkomen. Een belangrijk facet van de poortwachterfunctie is kostenbewustzijn onder huisartsen en het rekening houden met kosten bij behandelbeslissingen. De Celsus academie heeft deze beide facetten van Physician Stewardship in tien landen onderzocht. Wij vonden grote verschillen tussen landen op deze indicatoren. Nederland scoorde gemiddeld in vergelijking met andere landen.

Lees verder…

Organisatie Nederlandse zorg: spreiding en/of concentratie?

Onlangs verscheen het rapport ‘Benodigde ziekenhuiscapaciteit in 2025 en criteria voor aanbodbeheersing van complexe kankerchirurgie, radiotherapie en materniteit’ dat werd geschreven door het Federaal Kenniscentrum voor de gezondheidszorg in België (KCE). Onderzoekers van de Celsus academie schreven voor dit rapport een hoofdstuk over het Nederlandse zorglandschap. Meer specifiek hoe de concentratie van complexe zorg en de spreiding van planbare/gestandaardiseerde zorg in Nederland georganiseerd wordt, opdat België lering kan trekken uit onze ervaringen voor de hervorming van hun zorgsysteem.

Lees verder…

De suiker-, vet- en frisdranktaks: beleidspatronen van over de hele wereld

Wereldwijd is de aandacht voor het extra belasten van ongezond voedsel en suikerhoudende dranken de laatste jaren in sneltreinvaart toegenomen. Zulke belastingmaatregelen werden vooralsnog met name ingezet bij alcohol en tabak, maar ze worden inmiddels steeds vaker ingezet voor ongezond voedsel en suikerhoudende dranken.Omdat er nog erg weinig inzicht is in de factoren die van invloed zijn op een succesvol beleid hebben onderzoekers een overzicht gemaakt van de beleidsinhoud en -context in 13 casussen.

Lees verder…

Doelmatige innovatie in de zorg

Onderdeel van het IBO Innovatie in de zorg

Het rapport ‘doelmatige innovatie in de zorg’ is geschreven in opdracht van het Ministerie van Financiën ter ondersteuning van het Interdepartementaal BeleidsOnderzoek (IBO) ‘Innovatie in de zorg’. De centrale vraagstelling van de IBO was: Wat is het meest effectieve overheidsbeleid om de totstandkoming van doelmatige innovaties in de zorg en de implementatie daarvan te bevorderen? Ter ondersteuning van de IBO werkgroep hebben we een literatuuronderzoek uitgevoerd over dit onderwerp. In het rapport gaan we in op de relatie tussen innovatie en zorgkosten, en welke rol doelmatigheid nationaal en internationaal speelt bij de toelating van innovaties tot het verzekerde pakket;

Lees verder…

Eerste verkenning effecten hoofdlijnenakkoorden

Bijlage 4 van het eindrapport ‘Zorgen voor gezonde groei’

In opdracht van het Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport is het rapport ‘Eerste verkenning effecten hoofdlijnenakkoorden (hla’s)’ geschreven en opgenomen als bijlage 4 van het Eindrapport ‘Zorgen voor gezonde groei’ van de Technische werkgroep Beheersinstrumentarium Zorguitgaven.
In deze verkenning werden interviews met bestuurders en directeuren van zorgaanbieders gevoerd. Zij staan als het ware tussen alle partijen die gezamenlijk de hla’s hebben getekend, en hebben zo een goed beeld van de effecten van de hla’s en de inspanningen die partijen hebben geleverd. Het doel van dit onderzoek was niet om na te gaan welke specifieke afspraken uit de hla’s al dan niet zijn nagekomen, maar om een eerste indruk van de effecten te krijgen.

Lees verder…

10 jaar zorgverzekeringswet: wat is er bereikt en hoe moet het verder?

Het digitale magazine over 10 jaar Zvw behandelt de invalshoeken van de patiënt, de bestuurder, de bankier, de overheid, de verzekeraar (en ex-minister) en de huisarts. Hoe zou de zorg zich de komende jaren moeten ontwikkelen? De redactie van tijdschrift KiZ maakte de balans op. Met bijdrage van onze Celsus collega's '10 jaar Zvw: zijn de ambities waargemaakt?' Joost Wammes, Wieteke van Dijk, Patrick Jeurissen.

Lees verder…

Reduceren van de zorgkosten: veel opties, weinig evaluaties

In deze beleidsbriefing presenteren we de huidige stand van de wetenschap over de effecten van beleid om de zorgkosten te beheersen. Dit doen we door eerst alle bekende literatuur over beheersingsmogelijkheden voor beleid in kaart te brengen, en vervolgens laten we zien welke beleidsmaatregelen effectief zijn geïmplementeerd. Een vergelijking tussen de twee literatuurstudies laat zien waar de blinde vlekken zitten en waar meer onderzoek nodig is, maar ook welke maatregelen kansen bieden voor de Nederlandse context.

Lees het volledige rapport

Kostenbewustzijn en de betaalbaarheid en kwaliteit van ons zorgstelsel

Verslag van de Winteracademie – editie 2017

Celsus organiseert jaarlijks de Winteracademie Economie en Beleid voor rijksambtenaren, samen met de Rijksacademie voor financiën, economie en bedrijfsvoering. De winteracademie brengt kennis en praktijk over de betaalbaarheid van zorg samen. De academie wordt elk jaar afgesloten met een symposium dat ook toegankelijk is voor geïnteresseerden van buiten de Winteracademie. Het thema van het symposium dit jaar was ‘Kostenbewustzijn in de zorg’.

Lees verder…

Grenzen en mogelijkheden van selectieve contractering in de zorg

De Zorgverzekeringswet uit 2006 biedt ruimte voor selectieve zorginkoop maar dit wordt in Nederland slechts beperkt toegepast. In dit rapport onderzoeken we de grenzen aan en mogelijkheden van selectieve inkoop. Dit doen we door de verzekeraar-aanbieder relatie nader te bestuderen binnen het contracteringsproces van het Amerikaanse Medicare Advantage (MA) programma, een verzekeringsvorm waarmee in de VS al zo’n dertig jaar ervaring is opgedaan.

Lees verder…

NtvG, 10 februari 2017 - ‘Repeal Obamacare: a wicked problem’

Marit Tanke en Dorien Zwart gaan in op de verordening van Trump om de financiering van ‘Obamacare’ te bemoeilijken met ‘alles wat binnen de wet mogelijk is’. Wat willen Trump en de Republikeinen met Obamacare en wat zou dit kunnen betekenen?

Lees het volledige artikel

De Hofvijver, 30 januari 2017 - Betaalbare zorg: blijft ‘minder’, ‘meer’ geld houdbaar?

In aanloop naar de verkiezingen stelt bijzonder hoogleraar Betaalbaarheid van de zorg Patrick Jeurissen van het Radboudumc kritische vragen bij de betaalbaarheid van de zorg op lange termijn.
Deze publicatie is verschenen in de januari nieuwsbrief ‘de Hofvijver’ van het Montesquieu Instituut.

Lees meer

ESB Zorgstelsel, Ab Klink et al, 12 januari 2017 – Lessen uit de CPB-beoordelingen van de zorg

Aan de vooravond van nieuwe calculaties leert de weging van doelmatigheidsmaatregelen in de zorg tussen 2003 en 2012 van het CPB ons dat volledige beheersing van de zorgkosten via het ­pakket niet kan, volumeprikkels aanbod stimuleren én overstimuleren en dat aanbieders die passende zorg aanbieden zich financieel in de vingers kunnen snijden …

Lees meer

Te arbeiden aan een mooie zaak

Het boek ‘Te arbeiden aan een mooie zaak’ beschrijft de geschiedenis van de ‘Onderlinge Verzekering van Roomsch-Katholieken tot Verpleging van Zieken in het Sint Elisabethgesticht (later Ziekenhuis) te Alkmaar’ (RKV)’ vanaf 1923. Dus ook van voor en na 1941, toen, onder invloed van de Duitse bezetter, het ziekenfonds zijn intrede deed ...

Lees verder…

De Actuaris, 24-2: Zorg - De opinie van Patrick Jeurissen

Interview met Patrick Jeurissen over de mogelijkheden onze zorg betaalbaar te houden.

Lees hier het hele interview.

Internationale zorgmythes ontkracht: OESO Health at a Glance

Internationale zorgmythes ontkracht: OESO Health at a Glance

Engeland kent lange wachtlijsten, Nederland geeft veel uit, in Frankrijk lig je lang in het ziekenhuis en slikt men antibiotica als dropjes. Zomaar een paar beelden die vaak naar voren komen in de discussie welk land de beste gezondheidszorg heeft, en daaraan gekoppeld welk zorgstelsel het best is...

Lees verder…

Even voorstellen: Christiaan Schakel

buietnpromovendus Celsus academie

Ik ben sinds kort als buitenpromovendus verbonden aan de Celsus academie. Mijn onderzoek richt zich op de wisselwerking tussen begrotingsbeleid en de zorg.

Ik beschouw dit als een spannend thema: de publiek gefinancierde zorguitgaven zijn in veel landen onderworpen aan uitvoerig begrotingsbeleid, terwijl deze uitgaven in veel landen harder stijgen dan de economische groei en een grote autonome component kennen.
De vraag is dan ook geoorloofd hoeveel impact begrotingsbeleid nu eigenlijk heeft op de zorguitgaven. Deze interesse kent een langere aanloop.

Lees verder…

Winteracademie economie en beleid 2017

Data     
6, 7, 13 en 14 februari 2017
De opleiding wordt op 23 februari afgesloten met een congres.

Doelgroep
Rijksambtenaren 

De Winteracademie is ook in 2017 gewijd aan het Nederlandse zorgstelsel. De opleiding geeft de deelnemers meer inzicht in (de discussie over) de betaalbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel vanuit de praktijk, de wetenschap en het beleid. Tevens biedt de Winteracademie een podium om zelf in discussie te gaan over de verschillende onderwerpen die aan bod komen. Colleges en presentaties hebben een interactief karakter. Startdatum: 6 februari 2016.

Lees meer over de opleiding en aanmelding.

Belangrijkste ontwikkelingen Nederlands ‘vergrijzingsbeleid’

Dit rapport identificeert de meest prominente en noemenswaardige beleidsontwikkelingen van de afgelopen vijf jaar in Nederland omtrent “active and healthy ageing”. Het betreft een update van de Nederlandse RIS (Regional Implementation Strategy) van het MIPAA (Madrid International Plan of Action on Ageing) over het nationale ouderenbeleid, aan het United Nations Economic Commission for Europe (UNECE).

Lees verder…

BNR nieuwsradio, 7 november 2016 - Zorg betaalbaar houden

Harmke Pijpers interviewt Patrick Jeurissen, bijzonder hoogleraar betaalbaarheid van de zorg, en Arno Rutte, Tweede Kamerlid voor de VVD voor het programma BNR Beter.
Beluister de uitzending.

Financieele Dagblad, 18 oktober 2016 - Politiek moet zorg doelmatiger maken als ze deze betaalbaar wil houden.

Opinie. Om de zorg ook in de toekomst betaalbaar te houden zijn vrijwel alle politieke partijen op zoek naar geschikte maatregelen. Toch  wil men het basis pakket vergroten en het  eigen risico verkleinen, wat extra geld kost.  Onderzoek laat mogelijkheden zien om dit geld deels te verdienen met doelmatigere zorg.
Lees het volledige artikel

De Psychiater, 9 september 2016 - Op weg naar een duurzame ggz

Een beleidsperspectief

In het themanummer ‘Maatschappelijk rendement van de psychiatrie’ deze bijdrage van Patrick Jeurissen, Bastian Ravesteijn, Richard Janssen en Marit Tanke.
Lees het volledige artikel

Uitdagingen van de Europese ziekenhuissector

Dit artikel bespreekt de uitdagingen van de Europese ziekenhuissector om betere zorg tegen lagere kosten te leveren. Beleid dat zich alleen richt op rationalisering van bedrijfsprocessen, zoals hervormingen van de bekostiging en privatisering van zorgaanbieders, zijn daarvoor waarschijnlijk onvoldoende en zullen worden beïnvloedt door gevestigde belangen.

Lees verder…

Oplossingen voor meer doelmatigheid in de specialistische ggz

Afgelopen jaren is er veel beleid ingezet op het doelmatiger behandelen van patiënten in kortdurende trajecten, in de basis‐ggz en via de POH ggz. In dit rapport wordt beschreven wat de mogelijkheden zijn voor het afschalen van de behandeltijd per patiënt in de specialistische ggz zonder verlies van effect van de behandeling.

Lees verder…

Vijfenveertig jaar bezuinigingsmaatregelen in de zorg

Stijgende zorgkosten zijn een probleem van alle landen en van alle tijden. In dit artikel vatten we de verschenen literatuur over kostenbeheersing sinds de jaren zeventig samen. Dit geeft een overzicht van de mogelijkheden die een overheid heeft om de zorgkosten te beheersen. Maar biedt tevens een conceptueel model dat als toolkit kan dienen voor beleidsmaker die strategieën zoeken voor kostenbeheersing, of voor onderzoekers die zulke strategieën willen evalueren.

Lees verder…

The policy and politics of the 2015 long-term care reform in the Netherlands

Dit artikel biedt een overzicht van de vier pilaren waarop de recente hervormingen in de langdurige zorg in Nederland zijn gebaseerd en hun onderliggende veronderstellingen. 

Lees verder…

The Relationship Between the Scope of Essential Health Benefits and Statutory Financing:

An International Comparison Across Eight European Countries

Philip J. van der Wees*, Joost J.G. Wammes, Gert P. Westert, Patrick P.T. Jeurissen
Int J Health Policy Manag 2016, 5(1), 13–22

In dit onderzoek is het verband tussen de omvang van de verzekerde zorg en de hoogte van de wettelijke uitgaven in een steekproef van 8 Europese landen (België , Engeland, Frankrijk , Duitsland, Nederland, Schotland, Zweden en Zwitserland) onderzocht.

Lees verder…

The Economist, februari 2016 - Value-based healthcare in Europe

Laying the foundation

Patrick Jeurissen werkte mee aan de totstandkoming van dit rapport dat gaat over Value-Based healthcare in Europa. Het is een initiatief van Economist Intelligence Unit (EIU) om inzicht te krijgen in de manier waarop de term ‘Value’ wordt geïnterpreteerd in verschillende landen. Ook werd onderzocht of kosteneffectiviteit hierbij een wezenlijk criterium is en of er nieuwe modellen worden ontwikkeld voor prijsstelling van innovaties.

Lees het volledige artikel.

Verdere concurrentie op of integratie van de zorgmarkt?

Op zoek naar de juiste balans

Op woensdag 4 november organiseerde de New York State Health Foundation, een denktank die zich richt op het verbeteren van de toegang tot en kwaliteit van de gezondheidszorg in de staat New York – en een warm pleitbezorger van de Affordable Care Act – een symposium met als titel ‘Competition and Consolidation – can we get the balance right?. De bijeenkomst richtte zich op de kansen en bedreigingen van concurrentie tussen en integratie van aanbieders en verzekeraars tegen de achtergrond van de recente uitrol van Obamacare vanuit de staat en de federale overheid. Aan het woord waren beleidsmakers, verzekeraars, aanbieders en wetenschappers. Alhoewel het Amerikaanse stelsel erg afwijkt van het Nederlandse, waren er opvallend genoeg veel parallellen te trekken en vergelijkbare uitdagingen op te tekenen. 

Lees verder…

Doelmatigheid in de ggz: toekomst dankzij ROM?

Het zogenaamde Onderhandelaarsresultaat ggz 2014-2017 (ook wel Bestuurlijk akkoord) roept op tot verlaging van de kostengroei op basis van doelmatigheid. De ggz lijkt met ROM goed voorbereid op doelmatigheidsonderzoek. In dit artikel wordt belicht hoe valide doelmatigheidsonderzoek dient te worden opgezet in de ggz en wordt de rol die de ROM daarbij kan spelen geëvalueerd.

Lees hier het volledige artikel en de bevindingen