Onderweg naar populatiebekostiging in de zorg: de casus van Nederland

Gereguleerde competitie gecombineerd met fee-for-service-achtige betalingsstructuren domineren al jaren de manier waarop we in Nederland zorg betalen. Alhoewel Nederland hiermee de laagste stijging in jaarlijkse zorguitgaven tussen 2013 en 2018 laat zien in vergelijking met andere Europese landen, biedt een dergelijk, volume-georiënteerd systeem geen oplossing voor recente uitdagingen als dure geneesmiddelen en de toenemende prevalentie van patiënten met multimorbiditeit. Betalingshervormingen die gebaseerd zijn op populatiebekostiging worden steeds vaker gezien als een oplossing voor deze zorgen.

In dit artikel verkennen en beschrijven we deze beweging richting populatiebekostiging binnen de Nederlandse context. We bekijken recente politieke bewegingen, kleinschalige (Nederlandse) experimenten met populatiebekostiging en vergelijken en interpreteren deze in de context van internationale literatuur. Dit biedt inzichten voor beleidsmakers die op zoek zijn naar nieuwe, op populatie gebaseerde betalingssystemen.

Kernboodschappen
• Binnen Nederland zijn al enkele kleinschalige voorbeelden van populatiebekostiging opgestart die eerste veelbelovende resultaten laten zien rondom zorggebruik.
• De internationale literatuur en focusgroepen laten ook potentiële voordelen zien van populatiebekostiging voor de kwaliteit van zorg en zorggebruik.
• Betaalmodellen vereisen kwaliteitsindicatoren om het risico op onderbehandeling te minimaliseren, maar dergelijke indicatoren koppelen aan bekostiging blijkt uitdagend.
• Implementatie zou voornamelijk bottom-up plaats moeten vinden toegespitst op specifieke populaties, waarbij nationale instellingen vooral zouden kunnen stimuleren en controleren.

Lees het volledige artikel ‘Towards population-based payment models in a multiple-payer system: the case of the Netherlands’. Toine E.P. Remers, Erik M.E. Wackers, Simone A. van Dulmen, Patrick P.T. Jeurissen. Health Policy, Volume 126, Issue 11, November 2022, Pages 1151-1156.